Thiết kế đào tạo là một quá trình phức tạp và cần được xem xét một cách cẩn thận để đảm bảo hiệu quả. Một trong những khía cạnh quan trọng của thiết kế đào tạo là sự áp dụng các nguyên tắc của nhà tâm lý học Robert Gagne. Gagne đã đưa ra 9 sự kiện quan trọng trong quá trình học tập mà các nhà thiết kế đào tạo nên xem xét để tăng cường hiệu suất của quá trình đào tạo. Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá 9 sự kiện của Gagne và cách áp dụng chúng trong thiết kế đào tạo.
9 sự kiện Gagne bao gồm:
- Kích thích sự chú ý
- Nêu rõ mục tiêu học tập
- Gợi nhớ kiến thức
- Trình bày nội dung
- Cung cấp hướng dẫn
- Cung cấp cơ hội thực hành
- Cung cấp phản hồi
- Đánh giá hiệu suất
- Tăng cường chuyển giao, ghi nhớ.
Chúng ta cùng tìm hiểu cụ thể từng sự kiện này trong phần tiếp theo ngay sau đây.
9 sự kiện của Gagne
1. Kích thích sự chú ý
Ở sự kiện thứ nhất, Gagne gợi ý rằng chúng ta có thể bắt đầu bằng một sự việc kích thích sự tò mò (như việc bật tắt đèn trong lớp học). Cụ thể, ý nghĩa của sự kiện này là thu hút sự chú ý của người học, khiến người học tập trung vào quá trình học tập. Người hướng dẫn có thể để lại ấn tượng cho người học thông qua nhiều cách thức khác nhau như sử dụng ví dụ, câu chuyện hay những tình huống thực tế.
Khi thiết kế trải nghiệm học eLearning, người hướng dẫn có thể sử dụng một vài phương pháp dưới đây để thu hút học viên:
- Kể một câu chuyện hấp dẫn liên quan đến nội dung học
- Kết hợp một yếu tố tương tác hấp dẫn, ví dụ như cho học viên chọn avatar của họ
- Đặt một câu hỏi kích thích suy nghĩ và thu thập phản hồi của học viên
- Trình bày một video hoặc hoạt hình thú vị
Có một lưu ý rằng, phương pháp được lựa chọn để thu hút sự chú ý trong các khóa học trực tuyến cần mang tính giải trí hoặc liên quan mạnh đến nhu cầu và quyền lợi của học viên.
2. Nêu rõ mục tiêu học tập
Sự kiện thứ hai được Gagne đưa ra đó là nêu rõ mục tiêu học tập. Việc người học nắm được những mục tiêu học tập sẽ giúp học chuẩn bị một tâm thế sẵn sàng khi tham gia. Họ sẽ biết được những kiến thức và kỹ năng mà họ có thể đạt được sau khi hoàn thành quá trình đào tạo.
Là một nhà thiết kế đào tạo, bạn sẽ cần làm rõ các mục tiêu học tập cho học viên và đảm bảo đây là những mục tiêu có thể đo lường được. Tuy nhiên, bạn không cần phải trình bày những mục tiêu học tập được liệt kê quá chi tiết bởi các thuật ngữ kỹ thuật và độ chi tiết trong những mục tiêu này thường làm cho học viên mất hứng thú.
Thay vào đó, bạn hãy trình bày mục tiêu học tập ngắn gọn, cô đọng và đầy đủ ý nghĩa. Thay vì nói rằng họ sẽ học cách “Mô tả mục đích của mỗi thành phần trong Plantatron 2000” và “Sửa chữa từng thành phần trong Plantatron 2000,” thì tốt hơn bạn nên cho họ biết rằng họ sẽ “tìm hiểu về tất cả mọi thứ về Plantatron 2000, bao gồm cách sửa chữa khi gặp sự cố.”
3. Gợi nhớ kiến thức
Trước khi trình bày nội dung hướng dẫn mới, Gagne khuyến nghị bạn nên giúp người học gợi nhớ kiến thức đã có trước đó. Đây là cách giúp học viên đưa những kiến thức trước đó vào bộ nhớ làm việc của họ, điều này giúp cho việc họ tiếp thu kiến thức mới vào bộ nhớ dài hạn dễ dàng hơn. Lý do là bởi vì thông tin mới được mã hóa vào bộ nhớ dài hạn khi có sự kết nối giữa thông tin mới và thông tin tồn tại trong bộ nhớ dài hạn.
Để làm được điều này, bạn có thể tham khảo một vài cách sau:
- Đặt câu hỏi cho học viên dựa vào kiến thức họ có sẵn
- Yêu cầu học viên tóm tắt kiến thức trước đó của họ về chủ đề sẽ học
- Dẫn vào bài học bằng những kiến thức mà bạn tin rằng họ đã có
4. Trình bày nội dung
Sự kiện thứ tư trong 9 sự kiện của Gagne đó là trình bày nội dung hướng dẫn. Gagne gợi ý rằng bạn nên chia nhỏ nội dung và cung cấp các ví dụ để học viên dễ hiểu hơn.
Khi thiết kế khóa học eLearning, bạn có thể sáng tạo nội dung ở đa dạng các hình thức như ở dạng video hoạt hình, hình ảnh, tệp PDF hay dạng slideshow.
Để đảm bảo nội dung của bạn phù hợp với mục tiêu học tập được đề ra, bạn có thể tham khảo 12 nguyên tắc đa phương tiện của Mayer đã được Nettop chia sẻ ở bài viết dưới đây: 12 nguyên tắc đa phương tiện của Mayer & Ví dụ thiết kế eLearning
5. Cung cấp hướng dẫn
Để có thể giúp người học dễ dàng nắm được những kiến thức và kỹ năng mới, Gagne gợi ý ở sự kiện thứ 5 rằng chúng ta sẽ cung cấp hướng dẫn học đến học viên. Đây là một sự kiện quan trọng mà người hướng dẫn cần lưu ý.
Nếu sự kiện thứ 4 ở trên là cơ hội để người hướng dẫn trình bày những nội dung cần thiết thì với sự kiện thứ 5 của Gagne, người hướng dẫn sẽ cung cấp các chiến lược và đề xuất cho người học có thể nắm được nội dung giảng dạy một cách dễ dàng. Ví dụ như người hướng dẫn muốn đưa ra lời khuyên về cách nghiên cứu tài liệu (ví dụ: “Làm thẻ ghi chú là một cách tuyệt vời để giúp bạn nhớ các từ vựng”)
Trong các khóa học eLearning, người hướng dẫn có thể:
- Đưa ra khuyến nghị về tần suất người dùng nên quay lại khóa học
- Đề xuất những hướng dẫn hoặc công cụ hỗ trợ mà người dùng nên sử dụng để hoàn thành các hoạt động
- Đưa ra ý tưởng về những gì người học có thể làm để củng cố các kỹ năng hoặc kiến thức mới.
6. Cung cấp cơ hội thực hành
Thực hành cho phép người học có cơ hội thử nghiệm kiến thức và kỹ năng mới của họ. Bằng cách lặp đi lặp lại việc áp dụng kiến thức hoặc kỹ năng mới, họ có thể từ từ ghi nhớ nội dung mới vào bộ nhớ dài hạn.
Trong eLearning, bạn có thể cung cấp cơ hội thực hành dưới dạng câu hỏi nhiều lựa chọn, trải nghiệm được gamification, tương tác kéo và thả, câu hỏi dựa trên tình huống, mô phỏng và còn rất nhiều hình thức khác.
7. Cung cấp phản hồi
Sự kiện này thứ 7 của Gagne này nên được thực hiện song hành cùng sự kiện thứ 6 được đề cập ở trên. Khi những người hướng dẫn cung cấp cơ hội thực hành thì họ cần cung cấp phản hồi để người học có thể nhìn thấy điều họ làm tốt cùng với những điểm cần cải thiện. Tốt nhất là cung cấp phản hồi này ngay sau khi người học trả lời câu hỏi hoặc thực hiện nhiệm vụ. Tiếp thu phản hồi có liên quan giúp người học điều chỉnh mô hình tư duy và kỹ năng nhận thức của họ theo nhu cầu để có thể làm tốt hơn trong bài đánh giá hoặc công việc.
8. Đánh giá hiệu suất
Sự kiện thứ 8 của Gagne là rất cần thiết cho cả người hướng dẫn và người học. Sự kiện này bao gồm một bài đánh giá giúp đo lường mức độ tiếp nhận thông tin và mức độ thành thạo các kỹ năng mới của người học. Kết quả đánh giá hữu ích cho người học vì họ có thể sử dụng kết quả để đo lường mức độ hiểu biết hoặc khả năng vận dụng kiến thức mới; tương tự, dữ liệu này cũng giúp các nhà thiết kế điều chỉnh trải nghiệm hướng dẫn của họ theo nhu cầu dựa trên hiệu suất của các thành viên.
Cách thông thường nhất để tiến hành đánh giá trong một khóa học eLearning là bao gồm một một bài kiểm tra đánh giá tính điểm ở cuối bài học. Nếu nguồn kinh phí lớn hơn, bạn có thể sáng tạo một bài đánh giá dưới dạng trò chơi. Và nếu bạn muốn tạo ra một bài đánh giá tốt, bạn nên tìm hiểu thật kỹ về đối tượng người học của mình.
9. Tăng cường chuyển giao và ghi nhớ
Sự kiện thứ 9 trong lý thuyết của Gagne khuyến khích bạn giúp học viên áp dụng những kỹ năng hoặc kiến thức mới vào cuộc sống hoặc công việc của họ. Ví dụ, với một khóa học eLearning, người hướng dẫn có thể cumg cấp một tài liệu PDF hướng dẫn nhanh mà học viên có thể mang đi sử dụng trong công việc. Bằng cách cung cấp tài liệu học tập như vậy, bạn đã thể hiện được những kiến thức mình cung cấp người học sẽ có thể áp dụng hiệu quả vào thực tế.
Bạn cũng có thể nâng cao trải nghiệm học bằng cách đặt câu hỏi về cách học viên sẽ sử dụng kiến thức hoặc kỹ năng mới trong cuộc sống hàng ngày của họ. Bằng cách khuyến khích học viên suy nghĩ về cách họ sẽ áp dụng nội dung mới, bạn đang giúp họ xâu chuỗi các mối liên hệ giữa nội dung mới và nhu cầu thực tế của họ. Việc kết nối khoảng cách này trong khi họ vẫn ở trong môi trường học tập tăng khả năng họ nhớ lại nó trong môi trường làm việc.
Cuối cùng, bạn có thể nâng cao việc chuyển giao và ghi nhớ bằng cách tái tạo môi trường làm việc càng giống càng tốt trong môi trường học tập. Sử dụng hình nền, ngôn ngữ và hoạt động thực tế. Càng giống môi trường làm việc càng cao khả năng nội dung mới được chuyển giao thành công.
Xem thêm: eLearning Developer là gì? Làm thế nào để trở thành eLearning Developer?
Ứng dụng 9 sự kiện của Gagne trong Thiết kế đào tạo
Áp dụng 9 sự kiện của Gagne trong thiết kế đào tạo có thể mang lại nhiều lợi ích cho quá trình học tập. Dưới đây là một ví dụ áp dụng 9 sự kiện của Gagne với tình huống là đào tạo kỹ năng giao tiếp cho nhân viên phòng Sales:
1. Kích thích sự tò mò
Bạn có thể bắt đầu khóa đào tạo bằng cách tạo một tình huống cụ thể, ví dụ: “Hãy tưởng tượng bạn đang tham gia một cuộc thảo luận bán hàng với khách hàng khó tính. Bạn sẽ làm gì để giao tiếp hiệu quả và thuyết phục họ?”
2. Nêu rõ mục tiêu học tập
Bạn sẽ nêu rõ mục tiêu học tập, ví dụ: “Sau khóa đào tạo này, nhân viên phòng Sales sẽ nắm vững các kỹ năng giao tiếp cần thiết để xây dựng mối quan hệ tốt với khách hàng và tăng doanh số bán hàng.”
3. Gợi nhớ kiến thức
Ở sự kiện này, bạn có thể yêu cầu nhân viên Sales ghi lại những kỹ năng giao tiếp mà họ đã áp dụng trong công việc hàng ngày và chia sẻ kinh nghiệm của họ trong một buổi thảo luận nhóm.
4. Trình bày nội dung
Khi trình bày nội dung bài học , bạn sẽ cung cấp các nguyên tắc và kỹ năng giao tiếp hiệu quả, chẳng hạn như kỹ năng lắng nghe tích cực, xây dựng quan hệ đồng đội và thuyết phục khách hàng. Bạn nên sử dụng hình ảnh bắt mắt hay video hướng dẫn để minh họa bài giảng thật sinh động.
5. Cung cấp hướng dẫn
Bạn sẽ mô phỏng các tình huống thực tế và có thể đưa ra một số mẹo xử lý tình huống cụ thể.
6. Cung cấp cơ hội thực hành
Với sự kiện 6, bạn sẽ tổ chức các hoạt động thực hành như vai trò chơi vai trò, diễn tập, hoặc trò chơi mô phỏng tình huống bán hàng để nhân viên Sales áp dụng các kỹ năng giao tiếp vào thực tế.
7. Cung cấp phản hồi
Bạn sẽ cung cấp phản hồi xây dựng và chỉnh sửa sau khi nhân viên Sales hoàn thành các hoạt động thực hành. Bên cạnh đó, bạn có thể đánh giá kỹ năng giao tiếp của họ và cung cấp phản hồi cá nhân và nhóm để khuyến khích cải thiện.
8. Đánh giá hiệu suất
Bạn sẽ tổ chức bài kiểm tra hoặc buổi đánh giá để đánh giá kỹ năng giao tiếp của nhân viên Sales. Ví dụ, bạn có thể yêu cầu họ thực hiện một cuộc gọi bán hàng giả lập và đánh giá kết quả.
9. Tăng cường chuyển giao và ghi nhớ
Tại sự kiện này, bạn sẽ cung cấp hướng dẫn cụ thể và tài liệu tham khảo để nhân viên Sales áp dụng những kỹ năng giao tiếp đã học được vào công việc thực tế. Bạn nên hỗ trợ và khuyến khích họ tiếp tục phát triển kỹ năng giao tiếp thông qua các tài liệu, tài liệu tham khảo hoặc khóa đào tạo tiếp theo.
Tổng kết
Các sự kiện của Gagne trong thiết kế đào tạo là một khung thức hữu ích để cung cấp một quy trình rõ ràng và hiệu quả cho quá trình học tập. Áp dụng 9 sự kiện này trong thiết kế đào tạo giúp tạo ra một môi trường học tập thú vị, hấp dẫn và hiệu quả. Bằng cách chú trọng đến việc định rõ mục tiêu, kích thích sự chú ý, cung cấp hướng dẫn, kết nối kiến thức và cung cấp phản hồi, người thiết kế đào tạo có thể tăng cường hiệu quả và hiệu suất của quá trình đào tạo. Để tìm hiểu thêm về Thiết kế đào tạo, bạn có thể tìm đọc thêm các bài viết ở blog sau: Thiết kế đào tạo (Instructional Design)
Nettop có 10 năm kinh nghiệm thiết kế eLearning, chúng tôi tự tin mang đến những dịch vụ eLearning chất lượng đến khách hàng. Liên hệ Nettop ngay qua nettopco@gmail.com hoặc hotline 0912272725!
