Hotline:

0868.568.247 - 0912.27.27.25

Sự khác biệt giữa UX, LXD và ID là gì? Những điều cần biết

Le Hai
Trang chủ » Chuyên chia sẻ kiến thức & kinh nghiệm về eLearning » Thiết kế đào tạo (Instructional Design) » Sự khác biệt giữa UX, LXD và ID là gì? Những điều cần biết

Trong thời đại số hóa và sự phát triển nhanh chóng của các nền tảng đào tạo, khái niệm về UX (User Experience), LXD (learning experience design) ID (Instructional design) đã trở thành nền tảng trong việc phát triển các chương trình đào tạo và trải nghiệm học tập. Tuy nhiên, giữa ba khái niệm này có những điểm khác biệt quan trọng cần được hiểu rõ để giúp bạn chọn ra hướng đi phù hợp với bản thân.

Trong bài viết này, bạn sẽ tìm hiểu sự khác biệt giữa UX design, Instructional design  Learning experience design!

1. Giới thiệu UX Design, LXD và ID là gì?

1.1 UX Design (User Experience Design)

User Experience Design hay Thiết kế trải nghiệm người dùng là một lĩnh vực thiết kế liên quan đến cách người dùng tương tác với giao diện (UI) một sản phẩm, ứng dụng, dịch vụ hoặc hệ thống. Mục tiêu chính của UX design là đảm bảo rằng người dùng có trải nghiệm dễ dàng, hiệu quả và thỏa mãn khi sử dụng sản phẩm. Quá trình này không chỉ bao gồm việc tổ chức và thiết kế giao diện của sản phẩm mà còn bao hàm cách thức tương tác, mức độ thân thiện với người dùng và cảm xúc mà họ có được sau khi sử dụng.

Như nhà nghiên cứu UX Jonathan Kyle Hobson mô tả:

“Nó đòi hỏi sự cân bằng giữa sự đồng cảm và tính nghiêm ngặt, sự sáng tạo và phân tích. Nghiên cứu UX không phải là chứng minh bản thân đúng, mà là làm cho nó đúng với người dùng”.

Trong bối cảnh học tập trực tuyến, UX liên quan đến việc làm sao các nền tảng học tập được tạo ra đều tập trung vào khả năng sử dụng, giúp người học dễ dàng tiếp cận và trải nghiệm quá trình học.

Xem thêm: UI/UX trong eLearning và những nguyên tắc cần lưu ý

1.2 LXD (Learning Experience Design)

Learning Experience Design (hay Thiết kế trải nghiệm học tập) là một bước tiến xa hơn so với UX trong lĩnh vực học tập. LXD là một quá trình tạo ra các trải nghiệm học tập nhằm giúp người học đạt được kết quả mong muốn theo phương pháp thiết kế lấy người học làm trung tâm.

LXD kết hợp các nguyên lý từ thiết kế trải nghiệm người dùng (UX), thiết kế nội dung đào tạo, lý thuyết học tập và phương pháp truyền tải để tạo ra môi trường học tập hấp dẫn và hiệu quả. Từ đó giúp người học đạt được kết quả học tập mong muốn một cách hiệu quả và bền vững.

Xem thêm: LXD (Learning Experience Design) là gì? Sự khác biệt giữa LXD và ID

1.3 ID (Instructional Design)

Instructional Design (hay Thiết kế đào tạo) là một lĩnh vực đa ngành dựa trên các phương pháp hay nhất về lý thuyết học tập, tâm lý học, tư duy thiết kế, học tập kỹ thuật số và giảng dạy để tạo ra các chương trình, khóa học đào tạo hiệu quả nhất cho các nhóm người học cụ thể.

Thiết kế đào tạo là không chỉ là viết chương trình giảng dạy mà còn xem xét đến hành vi của người học và xem xét những tài liệu, phương pháp và công nghệ nào sẽ thay đổi nhận thức và hành động của người học một cách hiệu quả nhất. Nó xem xét cách ứng dụng công nghệ và các công cụ học tập nên được thiết kế, ứng dụng như thế nào để tạo ra trải nghiệm học tập tốt.

Xem thêm: Instructional Design: Tổng quan thiết kế đào tạo

Sự khác biệt giữa UX Design, LXD và Instructional Design

2. Sự khác biệt giữa UX Design, LXD và ID

Yếu tốUX (User Experience)LXD (Learning Experience Design)ID (Instructional Design)
Lịch sửUX có nguồn gốc từ lĩnh vực Tương tác giữa người và máy (HCI) vào những năm 1970-1980, nhằm cải thiện trải nghiệm người dùng khi sử dụng máy tính và công nghệ.LXD được coi là sự kết hợp UX và ID để tạo trải nghiệm học tập tập trung vào người học, LXD xuất hiện gần đây như là một ngành mới phát triển.Được phát triển trong Thế chiến II để đào tạo nhanh chóng, ID tập trung vào các khuôn khổ khoa học và có hệ thống để đào tạo hiệu quả.
Mục tiêuCải thiện trải nghiệm của người dùng khi sử dụng sản phẩm hoặc dịch vụ thông qua thiết kế giao diện và khả năng sử dụng.
Tạo ra các tài liệu học tập không chỉ hiệu quả mà còn hấp dẫn về mặt thị giác và thiết kế nổi bật, tạo ra trải nghiệm học tập toàn diện.
ID tập trung vào việc tạo ra những tài liệu đào tạo chất lượng giải quyết được bài toàn về đào tạo, hướng đến kết quả đào tạo hiệu quả (the outcomes of effective learning)
Trọng tâmUX tập trung vào việc thiết kế trải nghiệm cho người dùng, lấy người dùng làm trung tâm. LXD tập trung vào việc tạo ra trải nghiệm học tập với cách tiếp cận lấy người học làm trung tâm.Tập trung nhiều vào kết quả của việc đào tạo hiệu quả (learning outcomes). Do đó, ngoài việc tạo ra nội dung đào tạo, ID cũng bao gồm việc thiết kế ra các giải pháp đào tạo để đạt được learning outcomes.
Công việcUX là một ngành trải dài trên các lĩnh vực khác không liên quan tới đào tạo và phát triển. Chuyên gia UX có thể làm việc trên các sản phẩm khác nhau như: ứng dụng, web, phần mềm,…Làm việc chủ yếu trên việc thiết kế trải nghiệm học tập nhưng kết hợp yếu tố UX, thường yêu cầu sự hiểu biết về cả ID và UX.Tạo ra nội dung và giải pháp đào tạo như khóa học, tài liệu đào tạo, eLearning, job aids, ebook, postcard,… Tuy nhiên, chuyên gia ID ngày càng được kỳ vọng phải hiểu biết về các nguyên tắc thiết kế và UX do vẫn luôn lấy chất lượng của tài liệu đào tạo là trọng tâm.
Chức danh công việcUX Designer, Visual Designer, UI Designer, Product Designer.Learning Experience Designer, Instructional Designer.Instructional Designer, eLearning Developer, eLearning Specialists.

Bằng cách tiếp cận theo phương pháp thiết kế lấy con người làm trung tâm, LXD tìm cách tạo ra các tài liệu học tập không chỉ hiệu quả mà còn hấp dẫn về mặt thị giác và thiết kế nổi bật. Điều này được thực hiện bằng cách lấy cảm hứng từ UX và kết hợp các nguyên tắc này với các mô hình lý thuyết học tập.

LXD và ID là hai lĩnh vực có công việc được thực hiện cực kỳ giống nhau. Chỉ cần xem qua các bài đăng tuyển dụng dành cho các chuyên gia LXD, bạn sẽ thấy mô tả công việc đầy đủ có yêu cầu hiểu biết về ID như kiến ​​thức về ADDIE. Ngược lại, các chuyên gia thiết kế đào tạo ngày càng được kỳ vọng phải hiểu biết về các nguyên tắc thiết kế và UX do thiết kế đào tạo chất lượng cao tập trung nhiều hơn vào kết quả của tài liệu. Khi lĩnh vực đào tạo và công nghệ phát triển, các chuyên gia ID ngày càng có khả năng kết hợp thiết kế nghệ thuật và các nguyên tắc thu hút thị giác. Điều này làm cho trọng tâm của hai ngành này rất giống nhau.

Mọi người thường coi LXD là một quy trình tương đối sáng tạo hơn ID vì nó nhấn mạnh vào việc liên tục sáng tạo và cập nhật các template để cải thiện trải nghiệm học tập. Vì ID tập trung nhiều hơn vào kết quả đào tạo, nên các nhà thiết kế đào tạo (Instructional designer) có thể lồng ghép nhiều giải pháp khác vào chương trình đào tạo bên cạnh nội dung đào tạo.

Ví dụ: các nhà thiết kế đào tạo có thể tạo ra các công cụ hướng dẫn công việc (Jobs Aids) để giúp người học áp dụng kiến ​​thức và kỹ năng vào bối cảnh thực tế

Để tìm hiểu sâu hơn về sự khác biệt giữa hai thuật ngữ, hãy xem bài viết của chúng tôi về sự khác biệt giữa LXD và ID: “LXD (Learning Experience Design) là gì? Sự khác biệt giữa LXD và ID

3. Các công cụ thiết kế sử dụng trong UX, LXD và ID

Các công cụ thiết kế trong UX, LXD và ID

Công cụ không phải là yếu tố quyết định đến sự thành công của một nhà thiết kế ID, UX hay LXD, mà điều quan trọng là cách họ sử dụng kiến thức liên ngành và các công cụ để đạt được mục tiêu đề ra. Mỗi lĩnh vực có các công cụ phổ biến riêng:

  • ID sử dụng: Articulate Storyline, Adobe Captivate, Camtasia,…
  • UX sử dụng: Adobe XD, Sketch, Figma, Balsamiq,..
  • LXD sử dụng: Articulate Storyline, Figma,…(sử dụng được kết hợp các công cụ từ cả hai lĩnh vực ID và UX)

Công nghệ có thể thay đổi, nhà thiết kế cần tập trung vào mục tiêu hơn là việc làm chủ công nghệ.

Khám phá “Articulate 360” – phần mềm thiết kế E-learning hàng đầu thế giới hiện nay

4. Kết luận

Dù có sự giao thoa giữa UX, LXD và ID, mỗi lĩnh vực đều mang những đặc trưng và mục tiêu riêng biệt. Khi lựa chọn, bạn cần hiểu rõ mục đích và ngành nghề mà mình muốn theo đuổi. Nếu bạn quan tâm đến các lĩnh vực như công nghệ, thiết kế web hoặc phát triển phần mềm,… học UX Design sẽ là lựa chọn tối ưu cho bạn.

Đối với LXD, nếu bạn muốn phát triển các trải nghiệm học tập sáng tạo và mang tính tương tác cao, đặc biệt trong các lĩnh vực giáo dục, đào tạo hoặc các sản phẩm học tập đa phương tiện thì LXD là lựa chọn phù hợp.

ID sẽ là con đường lý tưởng nếu bạn muốn tập trung vào việc thiết kế và phát triển các khóa học, chương trình đào tạo hay các hệ thống học tập e-learning. Với ID, bạn có thể làm việc trong các môi trường giáo dục, tổ chức đào tạo hoặc phát triển e-learning cho các công ty, tổ chức.

Nếu bạn muốn khám phá sâu hơn về UX Design, ID và LXD? Nettop có các kênh Blog, youtube và fanpage luôn chia sẻ các kiến thức mới nhất, xu hướng và những thông tin hữu ích trong lĩnh vực thiết kế đào tạo:

Ngoài ra, bạn có thể tham gia Cộng đồng Articulate Storyline & Thiết kế eLearning pro để trao đổi, học hỏi và chia sẻ những điều thú vị về thiết kế đào tạo & e-Learning.

Đọc thêm: eLearning Developer là gì? Làm thế nào để trở thành eLearning Developer?

5/5 - (1 bình chọn)
Please follow and like us:

Viết một bình luận