Trong bối cảnh môi trường kinh doanh liên tục biến đổi, doanh nghiệp cần một đội ngũ không ngừng học hỏi, thích nghi và phát triển. Hay nói cách khác là cần xây dưng văn hóa học tập cho doanh nghiệp.
Các buổi đánh giá hiệu suất định kỳ hay những khóa đào tạo diễn ra lẻ tẻ không còn đủ để đáp ứng nhu cầu phát triển văn hóa học tập doanh nghiệp nữa. Văn hóa học tập giờ đây đòi hỏi sự kết hợp chặt chẽ giữa phát triển kỹ năng cá nhân và xây dựng tư duy đổi mới trong toàn bộ tổ chức.
Đã đến lúc từ bỏ những phương pháp lỗi thời và đầu tư vào một chiến lược giúp doanh nghiệp của bạn vươn xa và phát triển bền vững. Vậy, văn hóa học tập là gì? Làm thế nào để xây dựng văn hóa học tập hiệu quả trong doanh nghiệp của bạn?
Hãy cùng khám phá trong bài viết dưới đây?
1. Văn Hóa Học Tập Tại Nơi Làm Việc Là Gì?
Trước khi đi vào định nghĩa văn hóa học tập, hãy cùng loại bỏ một số quan niệm phổ biến sai lầm về văn hóa học tập. Điều này sẽ giúp chúng ta có cái nhìn rõ ràng hơn về bản chất thực sự của nó.
Trước hết, văn hóa học tập không đơn thuần chỉ là một vài buổi đào tạo ngắn hạn diễn ra rải rác trong năm,cũng không phải là việc chỉ tập trung vào một nhóm nhân viên xuất sắc, ham học hỏi trong công ty. Và văn hóa học tập cũng không phải là mệnh lệnh từ cấp trên yêu cầu nhân viên phải học.
Vậy, văn hóa học tập tại nơi làm việc thực sự là gì? Đó là khi việc học được đạn xen vào chính trong DNA của doanh nghiệp. Đó là môi trường mà nhân viên được khuyến khích phát triển, chia sẻ kiến thức trở thành thành tiêu chuẩn và cảm thấy thoải mái khi chấp nhận rủi ro và học hỏi từ những sai lầm của mình.
Trong một môi trường văn hóa học tập thực sự, tất cả nhân viên đều được cung cấp công cụ và tài nguyên để khám phá các kỹ năng mới, theo đuổi đam mê và phát huy tối đa tiềm năng của mình.
Văn hóa học tập là nền tảng giúp doanh nghiệp xây dựng đội ngũ năng động, sáng tạo và sẵn sàng thích ứng với mọi thay đổi. Đây không chỉ là chìa khóa để thu hút và giữ chân nhân tài mà còn là động lực thúc đẩy sự phát triển toàn diện và bền vững của toàn bộ tổ chức.
Đọc thêm: Skill-Based learning là gì? Cách triển khai đào tạo dựa trên kỹ năng tại doanh nghiệp
2. Lợi Ích Của Việc Xây Dựng Văn Hóa Học Tập Tại Nơi Làm Việc
Tại sao phải nỗ lực xây dựng một văn hóa học tập? Bởi vì giá trị mà nó mang lại là vô cùng to lớn. Andy Lancaster, một nhà lãnh đạo tiên phong trong phát triển con người, đã thảo luận về khái niệm văn hóa học tập trong tập “Supercharging your workplace learning culture” của chương trình Keep it Simple.
2.1 Thúc đẩy đổi mới và sáng tạo
Những con số không biết nói dối. Deloitte phát hiện ra rằng các công ty có văn hóa học tập mạnh mẽ có khả năng đổi mới cao hơn 92% và sẵn sàng đối mặt với các xu hướng thị trường trong tương lai cao hơn 58%. Đây là một lợi thế cạnh tranh quan trọng mà không doanh nghiệp nào muốn bỏ lỡ.
2.2 Tăng sự hài lòng và giữ chân nhân viên
Khi nhân viên liên tục được học hỏi và phát triển, họ trở nên gắn kết, năng suất và sáng tạo hơn. Họ cũng có xu hướng hài lòng với công việc và gắn bó lâu dài với công ty. Theo một nghiên cứu năm 2024 của TalentLMS, 41% nhân viên sẽ tìm công việc khác nếu công ty không cung cấp cơ hội đào tạo.
Vì vậy, đầu tư vào đào tạo liên tục và phát triển sự nghiệp là chìa khóa để giữ chân nhân viên.
2.3 Thúc đẩy văn hóa chia sẻ kiến thức
Chia sẻ kiến thức là yếu tố quan trọng để giúp thông tin luôn dễ tiếp cận và tìm kiếm trong toàn tổ chức. Khi nhân viên chủ động chia sẻ những gì họ biết, mọi người đều được hưởng lợi, dù là trong việc giải quyết vấn đề hiện tại hay lập kế hoạch dài hạn.
Lancaster nhấn mạnh rằng:
“Các tổ chức đang tận dụng môi trường xã hội hóa để thu thập, chia sẻ, truy cập và sử dụng thông tin. Đây là một cách quan trọng để quản lý tri thức trong doanh nghiệp.”
Nhờ vậy, quản lý tri thức không chỉ dừng lại ở việc lưu trữ thông tin, mà trở thành một phần thiết thực trong công việc hàng ngày.
2.4 Định hướng mục tiêu học tập
Khuyến khích học tập tự định hướng giúp nhân viên chủ động trong quá trình phát triển của mình. Khi họ có thể tự thiết kế và tham gia vào chương trình đào tạo, họ sẽ ít phụ thuộc vào các khóa học chính thống hơn.
Cách tiếp cận này giúp xây dựng một lực lượng lao động linh hoạt, bền bỉ và không ngừng phát triển trong một cộng đồng hỗ trợ lẫn nhau.
Những lợi ích khác mà văn hóa học tập mang lại:
✔ Gia tăng năng suất và hiệu quả làm việc
✔ Cải thiện sự hài lòng của khách hàng
✔ Tăng khả năng thích nghi trong môi trường kinh doanh luôn thay đổi
3. Cách Xây Dựng Văn Hóa Học Tập Trong Doanh Nghiệp
Xây dựng văn hóa học tập đòi hỏi một cách tiếp cận đa chiều, trong đó phải xem xét nhu cầu của nhân viên. Dưới đây là những chiến lược giúp tổ chức của bạn từng bước chuyển đổi thành một môi trường học tập thực sự:
3.1 Nuôi dưỡng tư duy phát triển (growth mindset)
Bạn đã bao giờ nghe câu “chó già chẳng học được trò mới” chưa? Thực ra, câu nói sáo rỗng đó hoàn toàn sai lệch. Dù bạn có bao nhiêu tuổi, bộ não con người luôn là một “cỗ máy” tuyệt vời, không ngừng thích nghi và phát triển.
Nuôi dưỡng tư duy phát triển có nghĩa là chấp nhận tiềm năng đó và tin rằng bạn luôn có thể học hỏi, cải thiện, bất kể bạn bắt đầu từ đâu.
Nghiên cứu của nhà tâm lý học Carol Dweck tại Stanford đã chỉ ra rằng những người có tư duy này thường sẵn sàng đón nhận thử thách, kiên trì vượt qua khó khăn và đạt được hiệu suất cao hơn.
Các nhà lãnh đạo cần làm gương, công nhận quá trình học tập của bản thân, khuyến khích chấp nhận rủi ro và xem cả thành công lẫn thất bại như cơ hội để phát triển.
3.2 Khuyến khích học tập trong quá trình làm việc
Học tập tốt nhất xảy ra khi được tích hợp vào quy trình làm việc hàng ngày. Đội ngũ của bạn đã và đang hợp tác, giải quyết vấn đề và đối mặt với những thử thách mới mỗi ngày. Tại sao không biến đó thành cơ hội học tập?
Theo Lancaster: “nếu chúng ta xem việc học tập trong quá trình làm việc, vốn là điều mà các cộng đồng thường làm, thì đó là việc tận dụng thời gian trong khoảnh khắc hoặc kết nối với mọi người khi điều đó có ý nghĩa.”
Một số cách để thực hiện điều này:
- Tạo ra các cộng đồng theo sở thích (những nhóm tụ tập quanh một chủ đề một cách không chính thức) để mọi người có thể kết nối và học hỏi lẫn nhau.
- Xây dựng văn hóa khuyến khích việc đặt câu hỏi và tìm kiếm phản hồi để phát triển.
- Kéo dài giờ ăn trưa nhằm tạo cơ hội giải quyết vấn đề một cách tự nhiên và xây dựng mối quan hệ.
3.3 Cung cấp cơ hội hướng dẫn
Hướng dẫn (mentoring) là một cách hiệu quả để tăng tốc quá trình học tập, xây dựng mối quan hệ vững chắc và tạo ra cảm giác cộng đồng.
Ghép đôi những nhân viên có kinh nghiệm với những người mới bắt đầu và bạn sẽ chứng kiến những điều kỳ diệu xảy ra. Người được hướng dẫn nhận được sự chỉ dẫn và hỗ trợ quý giá, trong khi người hướng dẫn có cơ hội chia sẻ chuyên môn và phát triển kỹ năng lãnh đạo. Đây là lợi ích cho cả đôi bên, mang lại thành công cho tất cả mọi người.
Xem thêm: Job Shadowing là gì? Lợi ích và cách triển khai hiệu quả
3.4 Tạo Cộng Đồng Học Tập Mang Tính Xã Hội
Andy Lancaster chỉ ra rằng học tập xã hội đã trở thành một trong những cách quan trọng nhất để xây dựng văn hóa học tập. Ông chia sẻ:
“Hơn 91% các nhóm làm việc hiện nay đánh giá cao việc học tập cùng nhau và điều này là một trong những yếu tố hàng đầu thúc đẩy văn hóa làm việc tích cực.”
Trong môi trường học tập cộng tác và xã hội hóa, nhân viên có thể chia sẻ kinh nghiệm, đặt câu hỏi và nhận phản hồi từ đồng nghiệp. Điều này không chỉ giúp họ phát triển kỹ năng mà còn xây dựng tinh thần cộng đồng trong tổ chức, từ đó cải thiện mức độ gắn kết và tinh thần làm việc.
3.5 Khuyến Khích Học Tập Tự Định Hướng
Như đã đề cập trước đó, học tập tự định hướng là kết quả tích cực của văn hóa học tập liên tục và cũng là yếu tố cần được khuyến khích một cách chủ động.
Học tập tự định hướng cho phép nhân viên chủ động kiểm soát hành trình phát triển của mình, bao gồm việc lựa chọn nội dung và thời gian học phù hợp với mục tiêu cá nhân.
Để nuôi dưỡng văn hóa này, hãy trao quyền tự chủ cho nhân viên trong việc lựa chọn lộ trình học tập phù hợp với mục tiêu và sở thích cá nhân. Tuy nhiên, quá trình này không thể diễn ra trong một sớm một chiều. Andy Lancaster cũng nhấn mạnh rằng học tập xã hội đóng vai trò quan trọng trong việc chuyển đổi từ người học phụ thuộc sang người học tự định hướng.
Một cách đơn giản để thực hiện điều này là sử dụng hệ thống quản lý học tập (LMS). Đây là công cụ vô giá trong việc khuyến khích học tập tự định hướng. LMS cung cấp thư viện khóa học đa dạng, lộ trình học tập cá nhân hóa và cho phép nhân viên theo dõi tiến độ cũng như xác định các lĩnh vực cần cải thiện.
3.6 Lãnh Đạo Bằng Ví Dụ Thực Tiễn
Để xây dựng một văn hóa mà nhân viên có thể tự học và phát triển, bạn cần nhiều hơn là chỉ sự hướng dẫn và động lực. Điều cốt yếu là phải có sự lãnh đạo mạnh mẽ và cam kết sống theo những giá trị mà bạn muốn truyền đạt.
Tuy nhiên, có một khoảng cách lớn giữa cách các lãnh đạo cấp cao nhìn nhận về bản thân và cách nhân viên đánh giá họ.
Báo cáo Growth Mindset in the Workplace 2024 của TalentLMS chỉ ra rằng: 96% các nhà lãnh đạo cấp cao tin rằng họ có tư duy phát triển (growth mindset). Nhưng chỉ 45% nhân viên đồng ý với điều đó. Sự chênh lệch này cho thấy rằng các nhà lãnh đạo và quản lý cần học hỏi thêm về kỹ năng và hành vi để chứng minh rằng họ sẵn sàng phát triển.
Andy Lancaster nhấn mạnh:
“Chúng ta cần thay đổi tư duy trong tổ chức, và tôi chưa từng thấy điều này thành công nếu không có sự tham gia của các nhà quản lý và lãnh đạo. Một cách hiệu quả là thách thức họ tham gia vào các nhóm học tập mang tính xã hội.”
3.7 Tích Hợp Các Nền Tảng Học Tập
Phần mềm đào tạo nhân sự là công cụ tuyệt vời giúp bạn xây dựng văn hóa học tập trong doanh nghiệp.
Những nền tảng này tích hợp các bảng thảo luận để tạo ra các cộng đồng học tập tự nhiên. Điều thú vị là những cộng đồng này không phải do lãnh đạo tạo ra, mà chúng:
- Rất linh hoạt, phi chính thức, tạo không gian tụ họp cho cộng đồng một cách tự nhiên.
- Có mức độ tương tác cao nhờ sự đồng thuận mạnh mẽ khi cùng nhau xây dựng và phát triển.
Andy Lancaster giải thích:
“Đó là cách tuyệt vời để tạo dựng cộng đồng. Mọi người tham gia vì cảm giác được đóng góp và phát triển cùng nhau.”
Ngoài ra, các nền tảng này còn thúc đẩy sự gắn kết của người học thông qua gamification (trò chơi hóa).
Lancaster nhấn mạnh rằng: “Việc ghi nhận và khen thưởng những thành viên tích cực trong cộng đồng là rất quan trọng.” Huy hiệu số (digital badges) là một cách tuyệt vời để tôn vinh thành tựu và tạo động lực cho người học.
Nhờ những tính năng này, các nền tảng học tập đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng và duy trì văn hóa học tập trên toàn tổ chức.
3.8 Khen Thưởng Việc Học Tập
Ghi nhận và khen thưởng những thành tựu học tập không chỉ giúp củng cố các hành vi tích cực mà còn thể hiện rằng tổ chức cam kết phát triển nhân viên.
Như đã đề cập, tính năng gamification trên LMS như huy hiệu (badges) và điểm thưởng là cách thú vị và hiệu quả để công nhận các cột mốc học tập cũng như khuyến khích sự cạnh tranh lành mạnh.
Tuy nhiên, phần thưởng không chỉ dừng lại ở các danh hiệu ảo. Bạn có thể cân nhắc: Phần thưởng hiện vật như tiền thưởng, ngày nghỉ phép thêm, hoặc cơ hội phát triển nghề nghiệp. Những phần thưởng này không chỉ thể hiện sự trân trọng nỗ lực của nhân viên mà còn tạo ra mối liên kết rõ ràng giữa việc học tập và sự thăng tiến trong sự nghiệp.
4. KẾT LUẬN
Xây dựng văn hóa học tập trong doanh nghiệp không chỉ là một xu hướng mà là yếu tố sống còn trong thời đại cạnh tranh và đổi mới không ngừng. Từ việc hiểu rõ bản chất của văn hóa học tập đến việc áp dụng các chiến lược phù hợp, doanh nghiệp có thể tạo ra một môi trường làm việc năng động, sáng tạo và bền vững.
Để thành công, hãy bắt đầu từ việc cam kết của lãnh đạo, tạo điều kiện cho nhân viên học hỏi liên tục và xây dựng một hệ thống khuyến khích sự chia sẻ kiến thức. Đừng quên rằng, văn hóa học tập là một hành trình dài, đòi hỏi sự kiên nhẫn và nỗ lực từ tất cả các cấp trong tổ chức.
Hãy bắt đầu ngay hôm nay, từ những bước nhỏ nhất, để biến việc học trở thành một phần không thể thiếu trong DNA của doanh nghiệp bạn. Chỉ khi đó, bạn mới có thể tạo ra một đội ngũ mạnh mẽ, sẵn sàng đón đầu mọi thách thức và dẫn dắt tổ chức đến thành công bền vững trong tương lai.
Xem thêm: Giải pháp E-learning cho doanh nghiệp và trường học
