Hiện nay, hình thức đào tạo trực tuyến ngày càng phát triển, do đó công việc thiết kế chương trình học tập chất lượng và hiệu quả là điều vô cùng quan trọng. Mô hình ADDIE hiện đang là một trong những phương pháp phổ biến và được ứng dụng rộng rãi trong thiết kế chương trình đào tạo. Trong bài viết này, Nettop sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về mô hình này cũng như cách áp dụng nó để đạt được thành công trong công việc thiết kế đào tạo nhé!
Giới thiệu mô hình ADDIE
Mô hình ADDIE là gì?
ADDIE là một mô hình dành cho công việc thiết kế đào tạo được các chuyên gia sử dụng giúp xây dựng một khóa học hiệu quả từ đầu đến cuối. Hiện nay có hơn 20 phương pháp thiết kế giảng dạy khác nhau, trong đó mô hình ADDIE được sử dụng phổ biến nhất.
ADDIE được viết tắt của 5 từ tiếng Anh:
- Phân tích (Analysis)
- Thiết kế (Design)
- Phát triển (Development)
- Thực hiện (Reality)
- Đánh giá (Đánh giá).
Mô hình này được áp dụng theo một trình tự cụ thể dựa trên từng giai đoạn. ADDIE giúp đảm bảo rằng chương trình đào tạo được thiết kế một cách khoa học, đáp ứng đúng nhu cầu của người học và mang lại hiệu quả cao. Nó giúp chúng ta tránh được những sai lầm không đáng có, tiết kiệm thời gian và nguồn lực.

Lịch sử hình thành và phát triển của mô hình ADDIE
Mô hình ADDIE ra đời vào năm 1975 , do Trung tâm Công nghệ Giáo dục tại Đại học Bang Florida tiến hành nghiên cứu và phát triển. Mục đích ban đầu khi xây dựng mô hình này đã được xác nhận là Mục đích mang lại giải pháp hệ thống hướng dẫn giải pháp cho đào tạo về quân sự của quân đội Hoa Kỳ. Nhờ đạt được hiệu quả cao, nó đã nhanh chóng được ứng dụng cho hầu hết các hình thức giáo dục.
Mô hình ADDIE dựa trên nền tảng Phương pháp tiếp cận năm bước (hay còn gọi là phương pháp tiếp cận 5 bước). Người ta cần thực hiện các bước theo đúng quy trình, phải hoàn thiện giai đoạn trước mới tiếp tục tiến hành giai đoạn sau.
Ngày nay, dựa trên nhu cầu thực tế cũng như sự thay đổi theo xu hướng, mô hình này đã trở nên linh hoạt và có sự tương tác cao hơn . Chính vì vậy, ADDIE đã nhanh chóng trở nên phổ biến trong doanh nghiệp, công ty cũng như nhiều lĩnh vực khác nhau.
Ưu điểm – nhược điểm nổi bật của mô hình ADDIE
Giống với hầu hết các mô hình đào tạo khác, bài hát ADDIE có nhiều điểm nổi bật cũng không tránh khỏi những hạn chế. Điển hình nhất là:
Ưu điểm:
- Cấu hình rõ ràng : Mô hình ADDIE cung cấp hệ thống các bước thực hiện một cách có tổ chức và bài bản, giúp người thiết kế dễ dàng theo dõi quá trình phát triển và đảm bảo chất lượng sản phẩm cuối cùng.
- Tập trung vào người học : ADDIE đặt người học làm trung tâm, giúp học viên tập trung vào nhu cầu và mục tiêu học tập của họ.
- Linh hoạt : Mô hình cho phép thay đổi và điều chỉnh ở mỗi giai đoạn, có thể cải tiến và tối ưu hóa trong quá trình phát triển.
- Thúc đẩy sự hợp tác : Hỗ trợ kết thúc hợp tác giữa các thành viên trong nhóm và giữa các bên liên quan.
- Đánh giá liên tục : Mô hình ADDIE chắc chắn việc đánh giá liên tục, giúp bạn nhanh chóng phát hiện ra những vấn đề cần giải quyết và tối ưu hóa chương trình học tập.
Nhược điểm:
- Thời gian : Việc xây dựng chương trình đào tạo theo mô hình ADDIE tốn rất nhiều thời gian vì phải hoàn thành từng giai đoạn một cách bài bản.
- Thiếu tính linh hoạt trong thực thi : Dù lý thuyết cho phép thay đổi và điều chỉnh ở mỗi giai đoạn, nhưng trong thực tế, mô hình ADDIE có quy trình tuần tự, điều đó sẽ gây khó khăn khi muốn áp dụng sự thay đổi đầu ra.
- Không phù hợp với môi trường thay đổi mới nhanh chóng : Do yêu cầu thực hiện từng giai đoạn một cách bài bản, mô hình ADDIE sẽ không hoàn toàn phù hợp với những môi trường có yêu cầu và công nghệ thay đổi liên tục.
- Sự lặp lại : Một số giai đoạn của mô hình ADDIE, như sự phát triển và thực tế, có thể gây ra sự lặp đi lặp lại, làm tăng thời gian và chi phí cho quá trình phát triển chương trình học tập.
- Đánh giá cuối cùng : Mặc dù mô hình này có tính chất đánh giá liên tục, nhưng đôi khi việc đánh giá cuối cùng chỉ được thực hiện sau khi quá trình phát triển hoàn tất. Điều này có thể dẫn đến việc phát hiện ra từng vấn đề và khó khăn trong việc cải tiến chương trình học tập.

5 giai đoạn quan trọng của cấu hình ADDIE
Mô hình ADDIE diễn ra theo 5 giai đoạn chính bao gồm: Phân tích (Phân tích), Thiết kế (Design), Phát triển (Development), Thực hiện (Triển khai), Đánh giá (Đánh giá).
Phân tích (Analysis)
Phần đầu tiên trong mô hình 5 bước là tiến trình phân tích hành động , đây được coi là nền tảng quan trọng để quyết định chiến lược đào tạo về sau. Cách thực hiện thông tin ứng dụng tốt nhất là đặt ra và trả lời các câu hỏi liên quan đến tình hình, năng lực hiện tại của học viên cũng như kỳ vọng về khóa đào tạo.
Cách phân tích này tương đương với việc đi tìm hiểu sâu của người học để từ đó đưa ra phương án tối ưu nhất. Bạn có thể bắt đầu tìm hiểu về đặc điểm, nhân khẩu học của học viên, những vấn đề trở nên đáng sợ và kỳ vọng về việc thay đổi hành động như thế nào.
Hoặc phương pháp đơn giản hơn có thể giúp bạn đi sâu vào khai thác và phân tích thông tin đang áp dụng quy tắc 5W1H . Bao gồm:
- W – WHO: Ai là người nhận khóa đào tạo – Đi vào phân tích học viên.
- W – CÁI GÌ: Bối cảnh, chương trình, phương pháp đào tạo là gì?
- W – WHEN: Thời gian áp dụng chương trình
- W – WHERE: Hình thức đào tạo được tạo ra như thế nào? Ở đâu?
- W – WHY: Mục tiêu đào tạo này là gì?
- H – HOW: Làm cách nào để đạt được những điều trên?

Thiết kế (Design)
Giai đoạn tiếp theo trong mô hình này là thiết kế. Điều mà Instructional design (nhà thiết kế đào tạo) cần lưu ý rằng đó là quyết định về hình thức, định dạng sẽ sử dụng, lên ý tưởng, xác định nội dung, chủ đề, kế hoạch và phương tiện truyền thông thông tin thông tin .
- Xây dựng nội dung kiến trúc : Công việc này hỗ trợ chắc chắn thiết kế nghiên cứu hồ sơ và hướng dẫn trả lời đúng theo yêu cầu, giải quyết vấn đề đã đặt ra trong giai đoạn phân tích.
- Hình thành cấu trúc bài học : Một cấu trúc bài học có thể hình thành dưới nhiều dạng khác nhau như theo thời lượng, theo chi tiết hoặc theo hệ thống nội dung đã được phân bổ.
- Kế hoạch thời gian : Điều chỉnh và thiết kế phân bổ thời gian theo từng mục kiến thức, hoạt động đã được đặt ra.
- Hình thức giảng dạy : Lựa chọn một số trong các hình thức đào tạo phù hợp, bao gồm trực tuyến, ngoại tuyến, thuyết trình, làm việc theo nhóm, E-Learning, Blended Learning…
Sau khi đã hoàn thiện những mục trên sẽ tiếp tục tạo bảng phân cảnh (storyboard) . Đồng thời demo thiết kế giao diện, trải nghiệm cho học viên.
Phát triển (Development)
Ở giai đoạn này, bạn sẽ dựa vào Storyboard đã xây dựng ở giai đoạn thiết kế trước đó kết hợp với các công cụ để số hóa, thiết kế….tạo ra nội dung khoa học và tài liệu đào tạo, bao gồm bài giảng , tài liệu hướng dẫn, và các tài nguyên học tập khác. Đồng thời, hợp nhất các phương tiện truyền thông tiện ích và tiện ích đa phương tiện như hình ảnh, video, âm thanh, đồ họa tương tác và các công cụ trực tuyến để giảng dạy phong phú nội dung.

Thực hiện (Reality)
Khi các bước xây dựng và phát triển ổn định sẽ bắt đầu quá trình thực thi. Trong giai đoạn này, bạn cần chú ý đến các yếu tố như: cơ sở vật chất, nguồn tài liệu, phương tiện học tập và giảng dạy.
Bước vào giai đoạn thực tế không có nghĩa là mô hình giảng dạy đã thành công, mà ngược lại có thể còn rất nhiều thiếu sót. Việc này yêu cầu bạn không ngừng tìm hiểu phản ứng của học viên, mức độ tiếp nhận nội dung cũng như tiến độ bài học để có phương pháp điều chỉnh phù hợp.
Cách tốt nhất là được nhận phản hồi từ học viên để có cái nhìn khách quan nhất. Bạn nên dự trù trước một kế hoạch phòng dự án trong trường hợp dự án thất bại hoặc phát sinh các phản ứng, mảnh ghép cũng trong quá trình thực hiện.
Đánh giá (Đánh giá)
Giai đoạn cuối cùng là quá trình đánh giá dự án thông qua hệ thống thống kê, phân tích mục tiêu kỳ vọng đã hoàn thành. Bao gồm hai phần chính là đánh giá quá trình và đánh giá tổng hợp.
Đây là bước vô cùng quan trọng vì nó có thể giúp bạn biết được tỷ lệ thành công và mức độ hoàn thiện mục tiêu của dự án. Từ đó phân tích những lý do thành công/thất bại làm định hướng cho những dự án sau này.

Ứng dụng của mô hình ADDIE trong đào tạo E-learning trực tuyến
Ứng dụng của mô hình ADDIE trong đào tạo trực tuyến E – Learning cũng thực hiện thông qua 5 bước chính. Các công cụ hành động có thể thích sau:
- Giai đoạn phân tích : Xác định mục tiêu, đối tượng học viên và các yếu tố cần thiết để xây dựng khóa học điện tử phù hợp.
- Giai đoạn thiết kế : Giai đoạn này sẽ tiến hành lên kế hoạch chi tiết để tạo nội dung đào tạo, lựa chọn phương pháp giảng dạy trực tuyến, xây dựng Storyboard để mô tả cấu trúc khóa học, nội dung và hoạt động học tập nhẹ nhàng.
- Giai đoạn phát triển : Tại giai đoạn này dựa trên kịch bản (Storyboard) đã xây dựng ở giai đoạn thiết kế để tiến hành số hóa và tạo ra các nội dung, tài liệu đào tạo dành cho khóa học E-learning.
Sau khi hoàn thành việc phát triển tài liệu và công cụ, tiến trình thử nghiệm thử nghiệm trên hệ thống quản lý học tập (LMS) hoặc nền tảng đào tạo trực tuyến khác để đảm bảo chúng hoạt động hiệu quả, không có lỗi kỹ thuật. thuật toán. thuật toán. thuật , và phù hợp với yêu cầu của người học. Việc kiểm tra sẽ cố gắng giúp nhận ra những vấn đề bất cập trong quá trình phát triển và tiến trình điều chỉnh chỉnh sửa đã chỉnh sửa, cải thiện thiện chí để khóa học hoàn thiện chỉnh sửa chỉnh sửa chỉnh sửa chỉnh sửa tốt nhất trước khi đưa vào thực tế.
- Giai đoạn thực hiện : Ở giai đoạn này sẽ tiến hành khai thác và phân phối khóa học cho học viên và nhân sự của công ty trên hệ thống quản lý học tập (LMS). Kèm theo đó là các hoạt động truyền thông, hướng dẫn, hỗ trợ, thông báo để đảm bảo học viên và nhân sự nắm rõ thông tin, quy trình và yêu cầu của khóa học.
- Giai đoạn đánh giá : Giai đoạn đánh giá giúp phân tích hiệu quả của khóa học, mức độ hoàn thành mục tiêu đã đặt ra, học viên tiếp thu và thực hiện như thế nào? Những đánh giá này cần dựa trên số liệu cụ thể đã thu thập được, sau đó rút ra bài học và kinh nghiệm.
Đọc thêm: Mô hình SAM – Đây là mô hình rút gọn hơn của ADDIE giúp thiết kế đào tạo nhanh chóng
Những khó khăn khi triển khai mô hình ADDIE
Việc phát triển triển khai mô hình ADDIE trong giảng dạy được đánh giá rất cao và ứng dụng tương đối rộng rãi. Tuy nhiên, việc triển khai thực tế sẽ tồn tại ở mức độ khó khăn nhất định bao gồm:
- Đầu tư thời gian : Quá trình phân tích, thiết kế và triển khai một chương trình đào tạo quy mô, bản yêu cầu nguồn nhân lực và thời gian nhất định. Chính vì vậy đối với một số tổ chức vấn đề này cần được xem xét kỹ càng hơn.
- Khó thích ứng với những thay đổi nhanh : Mô hình ADDIE cần hoạt động theo từng giai đoạn, việc thay đổi nhanh chóng trong quá trình phát triển sẽ khiến cho mô hình này khó đáp ứng được hết yêu cầu.
- Kinh phí đầu tư : Trên thực tế, chi phí đầu tư cho việc xây dựng chương trình đào tạo theo mô hình ADDIE tương đối cao. Do đó, nó có thể trở thành rào cản lớn trong quá trình thực hiện của nhiều đơn vị.
Như vậy thông qua bài viết trên Nettop đã cung cấp cho bạn đọc thông tin chi tiết liên quan đến mô hình ADDIE . Hy vọng những chia sẻ này sẽ mang đến nhiều kiến thức bổ sung, hỗ trợ ứng dụng vào thực tế một cách tối ưu nhất.
Đọc thêm: Mô Hình Kirkpatrick – 4 Cấp Độ Đánh Giá Đào Tạo