Thiết kế đào tạo (Instructional Design) là một lĩnh vực đa ngành, dựa trên các lý thuyết học tập, tâm lý học, tư duy thiết kế, học tập kỹ thuật số và giảng dạy. Để trả lời đầy đủ nhất cho câu hỏi “ Thiết kế đào tạo là gì?”, Nettop sẽ mang đến cho bạn những thông tin đầy đủ nhất về lĩnh vực này với những ví dụ cụ thể qua bài viết dưới đây.
Xem thêm: Instructional Design: Tổng quan thiết kế đào tạo (P1)
Đầu tiên, chúng ta hãy xem xét quy trình chung cho một dự án về Thiết kế đào tạo ( Instructional Design). Tuy rằng các mô hình và quy trình triển khai là rất đa dạng, nhưng một cách tổng quan nhất chúng ta có thể chia thành 5 bước:
- Bước 1: Gặp mặt khách hàng
Với tư cách là 1 nhà thiết kế đào tạo (Instructional Designer) bạn có thể là freelancer hoặc làm việc cho 1 công ty về cung cấp dịch vụ này. Vào buổi gặp mặt đầu tiên, khách hàng sẽ đưa ra những mong muốn, nhu cầu, mục tiêu của dự án cần triển khai. Ví dụ như họ cần cải thiện năng suất làm việc của nhân viên, hay muốn nhân viên của mình trau dồi một kỹ năng, hiểu biết thêm lĩnh vực đang làm việc.
- Bước 2: Tiến hành phân tích
Có nhiều nhà thiết kế đào tạo bỏ qua bước này, tuy nhiên, đây là một bước quan trọng để chúng ta có thể đưa ra những giải pháp tối ưu nhất. Là một nhà thiết kế đào tạo chuyên nghiệp, bạn nên tiến hành phân tích các tình huống cụ thể. Bạn có thể tạo các bảng khảo sát hay phỏng vấn các cá nhân mà trực tiếp sử dụng giải pháp của bạn để có được những phương án triển khai hợp lý nhất.
- Bước 3: Đề xuất và thiết kế giải pháp.
Sau khi thu thập được các thông tin cần thiết, bạn sẽ đề xuất các giải pháp tối ưu nhất cho dự án cần triển khai về bố cục, nội dung hay hình thức đào tạo.
Tiếp theo, bạn cần tạo storyboard. Đây là bản phác thảo về những ý kiến sáng tạo cho giải pháp học tập hiệu quả. Storyboard có thể được thể hiện dưới dạng hình ảnh về các trải nghiệm học tập, các ví dụ về các tương tác trong lớp học, hay kịch bản thoại trong bài giảng.
Bạn sẽ đề xuất giải pháp này đến khách hàng của mình và các bên liên quan. Các bên liên quan ở đây có thể là bất kỳ thành viên nào tham gia vào dự án, các chuyên gia hay những người có tiếng nói trong dự án.
- Bước 4: Đưa ra giải pháp cuối cùng.
Sau khi các bên liên quan thông qua bản phác thảo của bạn, bạn cần nhanh chóng hoàn thiện giải pháp của mình. Nhiệm vụ cần làm có thể là tạo các tương tác trải nghiệm học trực tuyến, thiết kế eLearning hoặc xây dựng video đào tạo hay giải pháp hỗ trợ các công việc cụ thể.
- Bước 5: Đánh giá giải pháp
Tại bước 5, bạn sẽ cần kiểm tra liệu rằng giải pháp của mình đã giải quyết được vấn đề của doanh nghiệp hay chưa. Bước đánh giá này thường xuyên diễn ra trong các giai đoạn phát triển giải pháp. Tuy nhiên, bước đánh giá này nên được tiến hành cuối cùng nhằm đảm bảo người học hưởng lợi được từ giải pháp của bạn và nó hỗ trợ họ trong công việc.
Như Nettop đã đề cập ở trên, đây chỉ là những bước chung nhất khi tiến hành thiết kế đào tạo. Để có thể hiểu rõ hơn về quy trình này, chúng ta cùng xem xét một số ví dụ về các tình huống và hướng đi tham khảo sau:
- Ví dụ 1: Đào tạo kỹ năng nơi làm việc
Tình huống: Một công ty vận chuyển muốn bắt đầu sử dụng một phần mềm mới có tính năng ghi lại các đơn đặt hàng và theo dõi các lô hàng. Tuy nhiên, nhân viên cảm thấy khó khăn khi tiếp cận phần mềm này. Giám đốc điều hành của công ty thuê bạn thiết kế trải nghiệm học tập hiệu quả tới nhân viên của mình.
Hướng đi: Bước đầu tiên, bạn tìm gặp người quản lý để tìm ra những nhân viên cần thông thạo sử dụng phân mềm này. Bước thứ hai, nếu những nhân viên này đã biết cách sử dụng phần mềm mới, bạn hãy lắng nghe về những vấn đề mà họ phải đối mặt. Bước thứ ba, bạn hãy tự trải nghiệm phần mềm mới và tìm ra cách tốt nhất để dạy cho họ.
Sau khi tự tìm hiểu và phân tích, vì bạn muốn trải nghiệm học phải phản ánh đúng thực tế mà người học ứng dụng trong thực tế nên bạn quyết định giải pháp tốt nhất đó là tiền hành trải nghiệm học trực tuyến (eLearning) cho phần mềm này.
Trong khóa học eLearning này, học viên sẽ học về những điểm khác biệt của hệ thống mới và cách sử dụng hệ thống theo dõi lô hàng. Sau đó, họ thực hành nhập và theo dõi đơn hàng như trên thực tế.
Bạn đề xuất giải pháp này cho các bên liên quan với một số hình ảnh mô phỏng các trải nghiệm học trực tuyến sẽ diễn ra như thế nào. Họ duyệt đề xuất của bạn và bạn tiến hành triển khai kịch bản (stroryboard).
Tiếp theo, các bên liên quan sẽ phản hồi lại về bản thiết kế này và có những yêu cầu điều chỉnh cụ thể. Sau khi thảo luận, mọi người đều thống nhất các phần bạn cần lược bỏ hay cần thêm những chi tiết ra sao.
Cuối cùng, bạn tiếp thu những ý kiến này và xây dựng trải nghiệm học tập cuối cùng.
Việc tiến hành đào tạo giúp mọi người nâng cao kỹ năng của mình không phải là giải pháp học tập duy nhất. Chúng ta có thể nhắc đến các giải pháp khác như việc học trực tuyến, hội thảo gặp gỡ cũng đem lại trải nghiệm học tập thú vị. Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về các cách bạn có thể đem lại trải nghiệm học tập hấp dẫn mà không cần triển khai đào tạo.
- Ví dụ 2: Thiết kế tài liệu hướng dẫn
Tình huống: Một cửa hàng có một khu vực chuyên dụng để xử lý các đơn khiếu nại và trả hàng. Nhân viên phụ trách thường chấp nhận hoặc từ chối trả hàng không chính xác, hoặc người này thường xuyên phải gọi điện cho quản lý để tìm hướng giải quyết.
Hướng đi: Đầu tiên, là một nhà thiết kế đào tạo, bạn hãy liên lạc với quản lý và lên một danh sách các quy tắc mà nhóm bán hàng cần tuân thủ khi phải xử lý các đơn hàng hoàn trả. Sau đó, bạn hãy tạo một bản hướng dẫn nhiều màu sắc, làm nội bật các phần liên quan. Như vậy, họ có thể nhanh chóng tìm tài liệu tham khảo khi cần kiểm tra tờ khai thuế có hợp lý hay không. Bạn có thể dán bản hướng dẫn này ở các khu vực mà nhân viên có thể nhìn thấy.
Đôi khi các công ty cần các khóa học và đào tạo vì họ phải tuân thủ các luật hoặc quy định mới. Trong trường hợp đó, bạn chỉ cần tập trung vào việc tạo nội dung phù hợp với các quy định mới mà không khiến người học cảm thấy như họ đang lãng phí thời gian.
- Ví dụ 3: Giải quyết những vấn đề thực tế
Tình huống: Một bệnh viện thuê bạn tạo một khóa học để đào tạo nhân viên về cách sử dụng hiệu quả phần mềm theo dõi bệnh nhân của bệnh viện do nhiều hồ sơ của bệnh nhân lại không đầy đủ.
Hướng đi: Sau khi phân tích, bạn phát hiện ra rằng hệ thống đang gặp lỗi, không phải do nhân viên bệnh viện không biết cách dùng hệ thống. Sau đó, bạn đề xuất bệnh viện cần phải thay đổi phần mềm.
- Ví dụ 4: Nội dung cần phải hữu ích
Tình huống: Một công ty chí “ném” cho bạn các tài liệu cần số hóa mà không quan tâm rằng các tài liệu này giúp ích cho nhân viên của mình. Họ coi đây là việc của người thiết kế đào tạo.
Hướng đi: Là một nhà thiết kế đào tạo, bạn hãy cố gắng làm cho những tài liệu này thật sự hấp dẫn và mang lại giá trị cho người học.
Như vậy, qua hai bài viết về tổng quan thiết kế đào tạo, chúng tôi hy vọng rằng bạn đã có cách nhìn rõ ràng hơn về lĩnh vực này. Tiếp theo, chúng tôi sẽ mang đến cho bạn các mô hình, lý thuyết học tập trong thiết kế đào tạo! Hãy cùng đón chờ nhé!
Nếu khách hàng đang muốn số hóa các tài liệu đào tạo hay sở hữu một hệ thống LMS hoặc cần triển khai các công cụ soạn thảo eLearning (Articulate, Vyond,…) cho đội ngũ L&D, Nettop đều có thể tư vấn và cung cấp trọn vẹn quý khách, liên hệ Nettop ngay qua nettopco@gmail.com hoặc hotline 0912272725.
Leave a Reply